Piotr Paweł Stawecki, urodzony 3 czerwca 1930 roku w Ciechocinku, był znanym polskim historykiem wojskowości. Jego praca i badania w tej dziedzinie pozostawiły trwały ślad w polskiej nauce.
Stawecki zmarł 7 września 2015 roku w Zalesiu Górnym, a jego dorobek intelektualny nadal inspiruje wielu pasjonatów historii wojskowości.
Życiorys
Piotr Stawecki urodził się jako syn Stefana i Anny z domu Kołowrocka. Był najmłodszy z pięciorga dzieci w rodzinie Staweckich. Jego edukacja została przerwana przez wybuch II wojny światowej, jednak po jej zakończeniu kontynuował naukę w lokalnej szkole powszechnej. Rodzina została wysiedlona przez niemieckiego okupanta i znalazła schronienie w skromnej wsi w okolicach Kołbieli, w obszarze Generalnego Gubernatorstwa. W tym okresie doświadczał goryczy niedostatku, a szczególnie dotkliwie odczuł stratę ojca, który zmarł w 1941 roku. W 1943 lub 1944 roku jego rodzina otrzymała niepokojącą wiadomość o prawdopodobnej śmierci wuja, Zygmunta Kołowrockiego, który był podporucznikiem rezerwy i nauczycielem. Okazało się, że w 1940 roku został rozstrzelany przez NKWD w Charkowie.
Po wojnie Piotr powrócił do rodzinnego miasta, aby uzupełnić swoje wykształcenie. Przez pewien czas uczęszczał do Gimnazjum Salezjanów w Aleksandrowie Kujawskim. Po zakończeniu nauki, trafił do nowo otwartego Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącego im. Stanisława Staszica w Ciechocinku, gdzie w 1950 roku uzyskał świadectwo maturalne. W latach 1950–1952 studiował historię na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu, a następnie w latach 1952-1953 na Uniwersytecie Warszawskim.
W latach 1953-1959 Piotr Stawecki pracował jako kustosz i archiwista w Centralnym Archiwum Wojskowym. W 1955 roku wznowił studia historyczne w trybie eksternistycznym na Uniwersytecie Warszawskim, a w 1958 roku obronił pracę magisterską pod kierunkiem Stefana Kieniewicza.
W 1969 roku obronił pracę doktorską zatytułowaną „Wojsko a polityka wewnętrzna Drugiej Rzeczypospolitej w latach 1935-1939”, napisaną pod kierunkiem Henryka Jabłońskiego. W tym samym roku rozpoczął pracę w Wojskowym Instytucie Historycznym, gdzie pełnił różne funkcje. Najpierw jako adiunkt (1969-1980), potem docent (1980-1991) oraz profesor (1991-1998). W latach 1992-1998 kierował Zakładem Polskiej i Powszechnej Historii Wojskowej do 1939 roku.
W 1980 roku Piotr uzyskał stopień doktora habilitowanego w Instytucie Historii PAN, a w 1991 roku otrzymał tytuł profesora nauk humanistycznych. Był aktywnym członkiem rady naukowej Wojskowego Instytutu Historycznego w latach 1982-2000 oraz Polskiego Słownika Biograficznego w latach 1985-2000. Od 1958 roku przynależał do Polskiego Towarzystwa Historycznego, a w latach 1992-1996 był członkiem ZG PTH.
W swojej karierze Piotr Stawecki otrzymał wiele wyróżnień, w tym nagrodę Ministra Obrony Narodowej – zespołową, w 1968 oraz indywidualną w 1983 roku. W 1979 roku uhonorowano go zespołową nagrodą Ministra Obrony Narodowej I stopnia, a w 1987 roku zespołową nagrodą Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego II stopnia. Jego synem jest Tomasz Stawecki.
Ordery i odznaczenia
Wśród znaczących osiągnięć Piotra Staweckiego znajdują się szanowane odznaczenia, które odzwierciedlają jego wkład w różne dziedziny. W 1993 roku odebrał Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, a w 1987 roku uhonorowany został Medalem Komisji Edukacji Narodowej.
Książki
Piotr Stawecki to autor wielu istotnych dzieł dotyczących historii wojskowości i polityki w Polsce. Jego publikacje często eksplorują złożone relacje między wojskiem a polityką w kontekście Drugiej Rzeczypospolitej. Oto niektóre z jego najważniejszych książek:
- Następcy komendanta. Wojsko a polityka wewnętrzna Drugiej Rzeczypospolitej w latach 1935-1939 (1969),
- Polityka wojskowa Polski 1921-1926 (1981),
- Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego. 1918-1939 (1994),
- Oficerowie dyplomowani wojska Drugiej Rzeczypospolitej (1997),
- Konstytucje Polski a siły zbrojne 1791-1935. Studium historyczno-prawne (1999),
- Z badań nad dyscypliną, przestępczością i moralnością wojska Drugiej Rzeczypospolitej (2000),
- Z dziejów wojskowości Drugiej Rzeczypospolitej (2001),
- Attaché wojskowi Drugiej Rzeczypospolitej (2004),
- Wojsko Marszałka Józefa Piłsudskiego 12 V 1926 – 12 V 1935 (2004),
- Generałowie polscy. Zarys portretu zbiorowego 1776-1945 (2010),
- Następca komendanta. Edward Śmigły-Rydz (2014) – z Markiem Jabłonowskim.
Te prace stanowią cenne źródło wiedzy, które rzuca światło na funkcjonowanie sił zbrojnych w Polsce oraz ich interakcje z polityką w kluczowych okresach historii kraju.
Przypisy
- Marek Jabłonowski, Tadeusz Stawecki Noty biograficzne, w: Piotr Stawecki. Z archiwum historyka wojskowości, wyd. Oficyna Wydawnicza Aspra-JR, Warszawa 2017 r., s. 417.
- a b c d e Wojtasik 2016 r., s. 230.
- a b Wojtasik 2016 r., s. 225.
- M.P. z 1993 r. nr 66, poz. 584.
Pozostali ludzie w kategorii "Inne":
Anna Jachnina | Kamil Droszyński | Sławomir Leszek Kalinowski | Ireneusz Jan KamińskiOceń: Piotr Stawecki